Prof. Dr. Ümit İnceboz çikolata kisti hakkında tüm sorulara gönül açıklığıyla yanıt verdi. Kendisi ülkenin bu konudaki çok önemli hekimlerinden biri. Aynı zamanda Endometriozis ve Adenomyozis Derneği yönetim kurulu üyesi. Kadınlara "boş vermeyin mutlaka uzmanına gidin" diyor.
Çikolata kisti (ya da tıbbi ismiyle endometriozis) isminde çikolata geçmesinden ötürü halk üzerinde sevimli bir duygu uyandırsa da durum hiç öyle değil. Evet iyi huylu bir kist fakat büyük ağrıya yol açıyor hatta kısırlığa varan sorunlar yaratıyor. Çok uzun yıllar ağrılar içerisinde bir yaşam vaat ediyor. Yumurtalıklarda oluştuğu için de çoğunlukla kadınlar yarattığı ağrıyı regl ağrısıyla karıştırıyor. Endometriozis ve Adenomyozis Derneği yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Ümit İnceboz "bir kadın doğum uzmanına görünmek şart, çünkü tedavisi kişiden kişiye farklılık gösteriyor" vurgusunu özellikle yapıyor. 24 Mart 2018 Dünya Endometriozis Günü dolayısıyla Prof Dr. Ümit İnceboz'a çikolata kisti, riskleri ve tedavisi hakkında sorduk. İnceboz tüm açıklığıyla cevapladı ve "ilaçlara cevapsız ağrı" çekenlere "uzmanına gidin" dedi.
Çikolata kisti nedir acaba, ismine bakınca sempatik gibi ama aslında durum hiç öyle değil sanırız hocam?
Gerçekten keşke ismi kadar sevimli olabilmesini biz hekimler de çok isteriz. Çikolata kisti ya da tıbbi ismiyle “endometrioma” rahim-iç zarı hücrelerinin yumurtalıklarda bulunması, kesecik (kist) oluşturması ve aynı adet kanaması gibi kanın (ki görünüm olarak erimiş çikolata renk ve kıvamında) bu kist içinde bulunması durumudur. Kısaca rahim-iç zarı hücrelerinin yumurtalıkta kist oluşturması durumu.
ÇİKOLATA KİSTİ HANGİ YAŞ GRUBUNDA OLUYOR
Çikolata kisti genelde genç kadınlarda görülür inanışı doğru mu?
Çikolata kisti ile bilgilerimiz arttıkça, ultrason teknolojisi ilerledikçe aslında bu inanış değişmeye başladı. Genel olarak çikolata kisti üreme çağının bir hastalığı olarak değerlendirilirken günümüzde pek çok yaş grubunda görülebildiği yani buluğ çağından menopoz sonrası döneme dek bu kistlerin bulunabildiği gösterilmiş durumda.
ÇİKOLATA KİSTİ VE REGL AĞRISI KARIŞIYOR
Regl ağrısına benzerlikleri nelerdir? Bir kadının ayırt etme imkanı var mı acaba?
Regl (adet, aybaşı, ay hali) ağrısına benzer ancak genel olarak oldukça şiddetli regl sancısına neden olur, bu sancı genellikle ağrı kesiciler ile geçmez... Ağrı ortak özellik olması nedeniyle çikolata kistinin varlığını veya yokluğunu anlaması olası değildir. Genel olarak burada önerimiz adette şiddetli sancısı olanlar, özellikle ilaçlara cevapsız ağrı durumunda mutlaka bir uzmana başvurmaları gerektiği.
Çikolata kistinin kendiliğinden yıllar içinde iyileşme veya ağrılarının azalma ihtimali var mı?
Çikolata kistinin -her ne kadar yıllar içinde genel seyrini bilemesek de- bugünkü bilgilerimiz kendiliğinden geçmeyeceği yönünde ve buna göre tedaviyi öneriyoruz. Östrojen adı verilen dişi hormona sıkı bağlı bir durum olması nedeniyle genellikle menopoz sonrası gerileyeceğine inanılıyor olsa da menopozdan sonra bazı durumlarda büyümeler bile olabilmekte...
Çikolata kistinin kalıcı tedavisi ilaçla mı cerrahi müdahaleyle mi oluyor?
Aslında günümüzde çikolata kistinin “hiç tekrarlamayacak bir şekilde tam bir kalıcı tedavisi”nden bahsetmek olası değil. Ancak, genel olarak günümüzde ilaç tedavisinin kisti baskılamak ve büyümesini engellemek, cerrahi müdahalenin ise kisti tam olarak ortadan kaldırmak amaçlı olduğunu söyleyebiliriz. Bununla birlikte ince cerrahi teknikler ve özen ile yapılsa bile 5 yıl içinde tekrar etme olasılığı yaklaşık yüzde 50 civarında.
Tedavi açısından genel tedavi önermek yerine kişinin yaşı, çocuk sahibi olmak isteyip istememesi, asıl yakınması (ağrı veya çocuk arzusu) durumlarının dikkate alınarak “kişiye özgü” tedavinin belirlenmesi esas.
Prof. Dr. Ümit İnceboz,
Endometriozis & Adenomyozis Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, Özel İrenbe Tüp Bebek Merkezi, İzmir
